Liderlik ve Yöneticilik Arasında Ne Fark Var?

Liderlik ve yöneticilik genellikle birbirine karıştırılan kavramlar. Peki bunlar arasında ne fark var?

İş hayatında liderlik ve yöneticilik sıklıkla birbirine karıştırılabiliyor. Oysa benzerlikleri olmakla birlikte birçok farklı özelliğe de sahipler. Örneğin bazı yöneticiler liderlik yapmazken, bazı kişiler yönetici rolünde olmasalar bile ekiplere liderlik edebilirler. Her ikisinin farklarını bilmek, bir organizasyon içerisinde onlardan neler bekleyebileceğinizi görmeyi sağlar. O halde gelin şimdi liderlik ve yöneticilik nedir birlikte inceleyelim. Ardından bu iki kavram arasındaki farklara kısaca göz atalım.

Yöneticilik nedir?

Yöneticilik iş akışının sağlanabilmesi için çalışan ekibin yönetilmesi anlamına gelir. Bu görevi yürüten kişiler genellikle içinde bulundukları organizasyon tarafından seçilir veya atanırlar. Seçilebilmelerindeki temel kriterler, sahip oldukları teknik beceriler, bilgi ve uzmanlıklarıdır. Kurumsal hedeflere yönelik önceden belirlenmiş görevlerin çalışanlar tarafından yerine getirilip getirilmediğini denetlerler. İşe alım, görev dağılımı ve planlama gibi sorumluluklarının yanında çalışanları performanslarına göre değerlendirip ödüllendirme yetkisine de sahiptirler.

Liderlik nedir?

Liderlik herhangi bir organizasyon içinde hedeflerin gerçekleşmesi amacıyla ekibe rehberlik etmek demektir. Liderlik vasfı taşıyan kişiler ekip içindeki diğer üyelerin motivasyonunu artırmada çok önemli bir rol oynarlar. Etkili karar alma ve iletişim kurma becerilerine sahiptirler. Gerektiği yerlerde risk alarak pozitif yönde bir değişim yaratma potansiyelleri de vardır. Üstelik bunun için resmi bir unvana sahip olmaları gerekmez. Liderlikleriyle ön plana çıkarak fark yaratmaları için ekibe örnek olur ve ilham verirler.

Buraya kadar liderlik ve yöneticilik birbirine çok yakın kavramlarmış gibi görünebilir. Ancak başta da söylediğimiz gibi pek çok farklı yönleri bulunuyor. Bunlara sırayla bakalım.

Yöneticilik ve liderliğin farklı yönleri

Vizyon ve uygulama

Liderlik değişimi yönlendirmekle ilgilidir. Hayal etme, ileriyi düşünme ve gelecekteki farklı fırsatları görme kabiliyeti gerektirir. Bir bakıma, liderlikte amaç vizyon yaratmaktır diyebiliriz. Bunun için yenilikçi stratejiler geliştirirler. Öte yandan yöneticiler daha küçük parçalara ayrılmış ve uygulanabilir görevlerle ilgilenirler. Bütçeleme, raporlama ve personel alımı bunlardan bazılarıdır. En temel fark olarak da liderin belirlediği vizyon ve hedeflere ulaşmayı amaçlarlar. Bu uğurda yönetsel becerilerini kullanarak çalışma düzeninin sağlıklı bir şekilde sürmesine hizmet ederler.

İnsan ve süreç

Liderlikte odak noktası insandır. Bu nedenle liderler topluluk içindeki diğer kişilerin kapasitelerini geliştirmeye çalışırlar. Yaratıcılığı besleyerek yeni fikirlerin hayata geçmesine öncülük ederler. İyi bir lider durumsal olarak hareket ederek, ekibin ihtiyaçlarına göre çok boyutlu olarak pozisyon alabilir ve gerektiği durumda mentor, koç, direktif veren veya delege eden olabilir. Buna karşılık yöneticiler süreçlere odaklanırlar. İş süreçleri düzenli bir şekilde ilerliyor mu, çalışanlar sorumluluklarını yerine getiriyor mu, öncelikle bunlara bakarlar.

Değiştirme ve kontrol etme

Liderler daha uzun vadeli düşündüklerinden karşılaştıkları aksaklıkları değiştirmeyi önemserler. Var olan durumun doğruluğunu sorgular ve yeni yöntemler bulmayı amaçlarlar. Yaşanan zorluklara odaklanmak yerine diğer kişilerle birlikte bunlardan sonuç çıkarmaya çalışırlar. Yöneticiler ise değişimden çok o anki duruma odaklanır. Çalışanların ne öğrendiğini sorgulamaktan çok aksaklığın giderilmesi için aksiyon almaya gayret ederler.

Sorumluluk alma ve yönetme

Lider, topluluk içindeki diğer kişileri peşinden sürükleyen kişidir. Topluluğun değerlerini benimseyip bunu davranışlarıyla göstererek adeta grubun temsilciliğini üstlenir. Gerektiği durumlarda önce kendisi sorumluluk alır, sonra da bunu başkalarından bekler. Diğer yandan yöneticiler kurum kültürünü uygulama konusunda çalışanlara belirli görev ve sorumluluklar verir ve bunların uygulanıp uygulanmadığını kontrol eder.

Yetkinlik ve pozisyon

Liderliğin tanımı görecelidir. Kişinin kendini geliştirme kapasitesi, çevresi üzerindeki etkisi ve aldığı sorumluluklar onu liderlik mertebesine çıkarabilir. Ancak bunu bir iş unvanı gibi düşünemeyiz. Ortaya koyduğu özelliklere bakarak kişinin lider bir pozisyona sahip olup olmadığı çıkarımında bulunabiliriz. Fakat yöneticilik tanımında sınırlar net bir şekilde bellidir. Yönetici bir kuruluşun içinde organizasyonel görevleri yerine getirme unvanına sahip olan kişidir.

Tüm bu farklara rağmen aynı anda hem yönetici hem de lider olmak mümkün. Ancak başarılı bir lider olmak başarılı bir yönetici olmak anlamına gelmiyor. Benzer şekilde iyi bir lider de iyi bir yönetici olmak demek değil. Buna rağmen her ikisinin de hedefe ulaşma açısından kilit öneme sahip olduğunu söyleyebiliriz.

Zorlu Holding olarak biz de Akıllı Hayat 2030 vizyonumuz çerçevesinde insan odaklı ekosistemler geliştirmeye odaklanıyoruz. Operasyonel büyümenin temel sorumluluğumuz olduğunu biliyor, bu doğrultuda yöneticilerimizin görevlerini yerine getirebilmeleri için en sağlıklı ve verimli iş ortamını sunmayı amaçlıyoruz. Öte yandan çalışanlarımızın liderlik vasıflarını güçlendirecek etkinlikler planlıyor, kurum içi girişimcilik ve açık inovasyonu teşvik ederek geleceğin fark yaratan projelerine öncülük ediyoruz. Bu kapsamda Boğaziçi Üniversitesi iş birliğiyle Yönetim Akademisi gelişim programının üçüncü döngüsünü gerçekleştirdik. Müdür pozisyonunda görev yapan 42 yöneticimizin katılımıyla Ekim 2022’de başladığımız programı Şubat 2023’te tamamladık. Program “Yeni Dünya Düzeni”, “Etkin Yönetim” ve “Çevik Liderlik” başlıklarında 3 modül ve 15 eğitimden oluşacak şekilde yapılandırıldı. Yönetim Akademisi ile Zorlu Grup bünyesindeki yöneticilerin, liderlik yetkinliklerine değer katmak ve liderlik yolculuğundaki gelişimlerine katkıda bulunmayı amaçlıyoruz.