Sosyal Girişimcilik Günü kutlu olsun!

Toplumsal dönüşümün hızlanmasında sosyal girişimler nasıl bir rol oynuyor?

İklim krizi, göçler, tükenen kaynaklar, ekonomik dalgalanmalar, sosyal eşitsizlikler gibi pek çok nedenle dünyanın problemleri her geçen gün artıyor. Zorlu Holding olarak Akıllı Hayat 2030 sürdürülebilirlik vizyonumuz ile bu meselelerin çözümüne katkı sunma sorumluluğumuzun bilinciyle çalışıyor, radikal iş birliklerinden güç alarak, kaynaklarımızı daha fazla etki yaratabilecek ekosistemlere doğru yönlendiriyoruz.
Dünyanın karşılaştığı sorunları devletlerin, sivil toplumun, özel sektörün veya akademinin tek başına çözebilmesi mümkün değil. Kolektif akıl ve sürdürülebilir yaklaşımlarla sistemsel bir dönüşüme ihtiyaç var. Toplumsal faydayı önceliklendiren ve kazançlarını bu hedef doğrultusunda kullanan sosyal girişimcilik kavramı işte bu noktada karşımıza çıkıyor.

Sosyal girişimcilik nedir?

Avrupa Komisyonu’nun tanımına göre: “Sosyal bir girişim, temel amaç olarak sahiplerine veya hissedarlarına kâr elde ettirmek yerine, sosyal bir etkiye sahip ve sosyal ekonomiye katkı sağlayan işletmedir. Girişimci ve yenilikçi bir şekilde pazara mal ve hizmet sunarak faaliyet gösterir ve kârını öncelikle sosyal hedeflere ulaşmak için kullanır. Yani sosyal girişimcilikte de geleneksel iş kurma süreçlerinde olduğu gibi kâr elde etmek amaçlanıyor; ancak sosyal girişimciliğin başarısı, toplumsal değer üretme ve bir toplumsal sorunu çözme kabiliyeti ile ölçülüyor diyebiliriz. Geleneksel ve sosyal girişimcilik arasındaki ortak noktalar ve farkları daha önce “Sosyal Girişimciliğin Geleneksel Girişimden Farkı Ne? Sosyal Girişimciliğin Ayırt Edici Özellikleri” başlıklı blog yazımızda incelemiştik.

imece nedir?

Sosyal girişimcilik kavramının ülkemizde henüz yaygın olmadığı bir dönemde, araştırmalar yaparak ve dünyadaki iyi örnekleri inceleyerek konuyla ilgili içgörülere ulaştık. Sosyal inovasyon ile toplumsal etkiyi artıracak, sosyal girişimcilik ile kendi finansmanını sağlayabilecek yenilikçi fikir ve çözümlere ihtiyaç olduğunu kavradık. Buradan hareketle Zorlu Holding olarak 2016 yılında S360 ve ATÖLYE ile bir araya gelerek sosyal inovasyon platformu imece’yi kurduk. Meselelere sosyal inovasyon ile çözüm yolları üretilmesini sağlayan ve paydaş temelli çözümler üretmeye odaklanan sosyal inovasyon platformu imece böylece yolculuğuna başladı… Türkçe’de “imece”, herkesin kendi isteğiyle eşit bir şekilde dahil olduğu, el birliğiyle meselelerin çözüldüğü, iş yapma kültürünü anlatan bir kelime. Buradan da hareketle imece, tıpkı isminde vurgulandığı üzere tüm proje ve programlarında katılımcı, kapsayıcı ve çok paydaşlı bir yapıyı benimsiyor.
imece; kurulduğu günden bu yana toplumsal, çevresel ve kültürel meselelere sürdürülebilir ve yenilikçi çözümler üretirken sosyal girişimcilerin, değişim öncüsü gençlerin ve etki ekosisteminin gelişimine katkı sağlamayı amaçlıyor. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın farklı odaklarında yürüttüğü programlar, oluşturduğu komüniteler ve ürettiği içeriklerle sistemsel dönüşümün tetiklenmesine katkı sağlıyor. Sosyal fayda üretmeyi ve finansal sürdürülebilirliği ön plana alarak insana, topluma ve doğaya duyarlı ürün ve hizmet geliştiren girişimleri eğitim, mentorluk, yerel ve global ağlara erişim imkânı gibi kaynaklarla bir araya getiriyor.
 
imece platformu ile neler yapıyoruz?

Zorlu Holding olarak imece çatısı altında hayata geçirilen Destek Programı, imece impact, imece summit, imece dialogues ve imeceLAB programlarında beraber çalışarak, ekosistemdeki farklı hedef kitlelerin fayda odaklı dönüşüm yolculuklarında kapasitelerini geliştirmelerine destek sağlıyoruz. imece’nin kurulduğu ilk günden bu yana amacımız platformun farklı kurum ve partnerle iş birliği yaparak yarattığı etkiyi güçlendirmesi. Bu anlamda ekosistemin bir parçası olan farklı kurum, şirket ve bireylerin, birçok etkinlik ve proje vesilesiyle imece platformu’nda bir araya gelmesinden mutluluk duyuyoruz.
imece, Destek Programı kapsamında 2017 yılında Türkiye’deki girişimcilik ekosisteminin ihtiyaçlarını analiz ederek erken aşamadaki girişimlerin fikirden aksiyona geçmesini amaçlayan ilk mesele sürecine başladı. Mesele süreçlerinin       hedef kitlesi toplumsal fayda sağlamayı odağına alan ve aynı zamanda sürdürülebilir bir gelir modeli oluşturan sosyal girişimlerdi. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları arasında yer alan “Nitelikli Eğitim”, “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” ve “Eşitsizliklerin Azaltılması” temalarına odaklanan sosyal girişimlerle mesele süreçleri gerçekleştirildi. 3 ayrı dönemde de programın ana destekçisi olduk. Bu programlar aracılığıyla bugüne kadar 43 sosyal girişimle yollarımız kesişti, 10 sosyal girişimle de yakından çalışma fırsatı bulduk. Girişimlere sağlanan hibe desteğinin yanı sıra 232 mentor ile 1.000 saatten fazla mentorluk desteği verildi. Destek Programı boyunca mevcut problemlerin çözümü için çalışan birçok sosyal girişim kendi alanlarında öncü konumlara geldi. Ekosistemin bir parçası olan kurumlar, birey ve şirketler de farklı etkinlik ve projeler vesilesiyle, imece platformu’nda bir araya gelme fırsatını yakaladı.

2020 yılında sosyal girişimcilerin etkilerinin daha görünür olması ve etki yatırımcıları ile sosyal girişimler arasındaki ilişkinin gelişmesi misyonuyla mevcut destek programı evrilerek, “imece impact Etki Hızlandırma Programı” ortaya çıktı. Zorlu Holding olarak bu programın da ana destekçisi olduk. imece impact kapsamında toplumsal ve çevresel sorunların çözümünde rol oynayan, ileri aşama      girişimlerin hızlandırılmasını hedefledik. Yaklaşık 9 aylık bir süreçte, “Döngüsel Ekonomi” ve “Nitelikli Eğitim” alanlarına odaklanan 7 etki girişimi ile birlikte çalışıldı, girişimlere etki modellemeleri ve raporlamalarının yanı sıra mentorluk, iletişim, hukuk gibi alanlarda destekler sunuldu. Bu programın en önemli çıktısı ise 7 girişimin Türkiye’de henüz çok da yaygın olmayan etki raporlarını yayınlaması oldu. imece impact çatısı altında, kısa bir süre önce “B Corp Bootcamp” programı hayata geçirildi. Zorlu Holding olarak ana partnerliğini üstlendiğimiz bootcamp; B Lab Europe ve S360’ın stratejik partnerliği ile ATÖLYE’nin komünite partnerliğinde düzenlendi. “B Corp Bootcamp” programı ile çalışanlarına, topluma ve çevreye karşı sorumlu olduğunu tescil ederek B Corp hareketine katılmayı hedefleyen etki odaklı girişimlere destek verildi. Programa katılan 8 girişim Aposto, beije, Fomilk, Harcy, Kızlar Sahada, Nivogo, Onaranlar Kulübü ve Toyi oldu. Üç günlük yoğun program kapsamında, B Etki Değerlendirmesi’nin modüllerinden oluşan başlıklar odağında; farklı kurumlardan uzmanların dahil olduğu eğitimler gerçekleştirildi. Eğitimlerin yanı sıra B Lab Europe ekibinden ve Türkiye'deki B Corp girişimlerden mentorluk desteği, farklı B Corp şirketlerinden konuklarla sohbetler, girişimlerin kendi şirketleri için derinleşebilecekleri atölyeler ve birbirlerinden öğrenme imkanı bulacakları alanlar sağlandı.

imece kurulduğu günden bu yana ülkemizde ve dünyada sosyal inovasyon ekosisteminin gelişmesi için birçok öncü ve kapsayıcı adım attı. Yürüttüğü  programlar, yarattığı deneyim ve öğrenme ortamıyla gençlerin ve girişimcilerin fayda odaklı bakış açısı kazanmasına katkı sağladı. Bununla birlikte imece, oluşturduğu içerikler ve komüniteler aracılığıyla sistemsel dönüşümü tetiklemek için çalıştı. Sivil toplumdan özel sektöre, farklı paydaşların kaynaklarının ve hedeflerinin yenilikçi ve sürdürülebilir yaklaşımlar etrafında bir araya getirilmesi için alan yarattı. 2021 yılında Türkiye ve dünyadan, farklı disiplinlerdeki kurum ve bireyleri bir araya getirdiğimiz “imece summit” bu yaklaşımla hayata geçirildi. Zorlu Holding olarak ev sahipliğini üstlendiğimiz zirvede; iş dünyası, finans, topluluklar, liderlik gibi önemli başlıklarda 135 konuşmacının katılımıyla 40’a yakın oturum gerçekleştirildi. Daha sürdürülebilir bir dünya için kapsayıcı bir dönüşüm ihtiyacının altını çizen zirve, küresel ortaklıklarla birlikte farklı ülkelerdeki iyi örneklerin ve oluşumların bir araya gelerek fikirlerini paylaşmasına alan sağladı.
imece dialogues kapsamında ise Küresel Amaçlar ile ilişkili meselelerin toplumsal, ekolojik ve ekonomik süreçler içerisinde nereye ve nasıl evrildiğini, içinde ne tür potansiyel başlangıçlar taşıdığını keşfetmek üzere farklı disiplinlerden birey ve kurumların katıldığı çevrimiçi etkinlikler düzenleniyor.
imece’nin öncelikle hedef kitlelerinin başında gençler geliyor. Bu yaklaşımla hayata geçirilen açık inovasyon laboratuvar “imeceLAB”; “gençler için değil, gençlerle birlikte” söylemiyle lise ve üniversite öğrencilerinin sosyal etki ve inovasyon konularında yetkinlik kazanabilecekleri, ekonomik, ekolojik, sosyal, kültürel meseleler etrafında kolektif bir şekilde çözüm üretebilecekleri bir topluluk oluşturmaya odaklanıyor. Şu an imeceLAB komünitesinde daha sürdürülebilir bir gelecek için düşünen, bu yönde projeler geliştiren Türkiye’nin her yerinden yaklaşık 6.000 genç yer alıyor. imeceLAB Türkiye’deki farklı şirketler ve sivil toplum örgütleri ile bir araya gelerek bugüne kadar gençlerin e-atık, döngüsel ekonomi, aktif vatandaşlık, karbon ayak izi, sürdürülebilir finans gibi önemli konularda yeni yetkinlikler kazanmasına odaklanan mesele süreçleri  düzenledi. Ayrıca sürdürülebilirlikten enerjiye, kariyer gelişiminden toplumsal cinsiyet eşitliğine farklı alanları odağına alan eğitimler aracılığıyla yetenek gelişim programları gerçekleştirdi.
 
imece’nin ilk gününden bu yana gerçekleştirdiği tüm program ve işbirliklerinden edindiği deneyimlerin ve içgörülerin aktarıldığı “imece Öğrenimler Raporu” yayımlandı. İncelemek için linke tıklayabilirsiniz.

Zorlu Holding olarak uzun süredir “sorumlu yatırım holdingi” anlayışını benimsiyor ve kaynaklarımızı sosyal etki yaratabileceğimiz alanlara yönlendiriyoruz. Önümüzdeki dönemde de sadece faaliyette olduğumuz iş alanlarımızda değil, toplumun refahı ve sürdürülebilir kalkınması adına, üzerimize düşen sorumluluğun bilinciyle sosyal etki odaklı çalışmalarımıza devam edeceğiz, imece aracılığıyla sosyal girişimcilik ekosisteminin gelişimine katkı sağlamayı sürdüreceğiz.