Üretimdeki Ayak İzimizi Azaltalım: Su Tasarrufu
Suyun verimli kullanılması için şirketlere ne gibi görevler düşüyor? Üretimde su israfını önlemek için hangi adımlar atılmalı?
Sürdürülebilir bir çevre için atılacak adımlardan biri de su kaynaklarımızı verimli kullanmaktan geçiyor. Gelecekte yaşanabilecek su kıtlığına karşı önlem almak artık bireyselden kurumsala hepimizin sorumluluğu. Fakat çevresel etkilerini düşündüğümüzde, imalat şirketlerine bu konuda oldukça fazla görevin düştüğü de açık. Üretim süreçlerini su tasarrufu sağlayacak şekilde yeniden düzenlemeleri ve bunu destekleyen teknolojiler geliştirmeleri gezegenimiz açısından hayati önem taşıyor.
Bu kapsamda Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 6. Maddesi olan; herkes için erişilebilir su, atık su hizmetleri ve sürdürülebilir su yönetimini güvence altına alma hedefi etkili bir rehber. Susuzluk riskinin farkında olan şirketler ve hükümetler bu madde doğrultusunda bir dizi çözüm önerisi ortaya koyuyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın son açıklamalarına göre ülkemizde arıtılmış atık suların yeniden kullanım oranının 2023 yılında %5’e, 2030 yılında ise %15’e çıkarılması hedefleniyor. Peki endüstriyel kurumların katkısı ne olacak? Üretimde su tasarrufu için neler yapmalıyız? Kısaca şöyle açıklayabiliriz.
- Atık suların arıtılarak yeniden kullanılması
- Kuru proseslerin tercih edilmesi
- Kimyasal kullanımının azaltılması
- Yıkama ve durulama işlemlerinin optimize edilmesi
- Buhar geri kazanımı sağlayacak teknolojiler geliştirilmesi
- Soğutmada kapalı çevrim sistemlerinin kullanılması
- Su kalitesini iyileştirecek teknolojilerin üretilmesi
- Yağmur suyu depolama tesislerinin kurulması
- Su kaçaklarını önlemek için akıllı sayaçların kullanılması
- Üretimde suya alternatif olarak kullanılabilecek ürün veya yöntemler geliştirilmesi
- Su harcamalarını anlık olarak takip edecek izleme sistemlerin oluşturulması
Sektörlere göre su tasarrufu yöntemleri
Üretim sırasında harcanan suyun miktarı bakımından sektörden sektöre bazı farklar bulunuyor. Örneğin ülkemizde en çok su harcayan sektörlerin başında gıda, tekstil, kâğıt, demir-çelik ve kimya sektörü geliyor. Peki suyun verimli yönetimi için imalat aşamasında ne gibi değişiklikler yapılabilir? İşte sektörlere göre alınabilecek önlemlerden bazıları:
Demir ve çelik ürünleri: En çok suyun soğutma işlemi sırasında harcandığı bu alanda su tüketimini kontrol altında tutabilmek için tüm üretim aşamalarını izleyecek bir takip sistemi geliştirilebilir. Bunun dışında kapalı devre soğutma suyu sistemiyle su kaybı önemli ölçüde azaltılabilir.
Tekstil: Yıkama işlemleri sırasında su tasarrufu sağlayan akıllı makinaların kullanılması tercih edilebilir. Ayrıca atık sularının yeniden kullanılabilmesi için gerekli teknolojik altyapı oluşturulabilir.
Et ürünleri: Hayvansal gıdaların üretiminde suyun büyük bir kısmı temizlik aşamasında kullanılıyor. Bu açıdan yıkama için otomatik kapatma mekanizması olan musluklar kullanmak faydalı olacaktır. Ayrıca yıkama sularının daha kirli olan üretim süreçlerinde kullanılması önerilebilir.
Kâğıt: Üretimin neredeyse her aşamasında su gerektiren kâğıt sanayiinde tüm bu aşamaların izlenmesi için yazılımların geliştirilmesi yüksek verimlilik sağlayabilir.
Kimyasal ürünler: Soğutma sularının en yoğun kullanıldığı sektörlerden biridir. Soğutma işlemleri sırasında kapalı devre sistemlerinin kullanılması su kaybını önleyecektir. Ayrıca soğutulan suların geri kazanılıp yeniden kullanılması da önemli ölçüde su tasarrufu sağlayabilir.
Zorlu Holding olarak biz de su kaynaklarının korunmasında üzerimize düşen sorumluluğu alıyor, üretim süreçlerimizi optimize etmek için yenilikçi çözümler üretiyoruz. Bu kapsamdaki projelerimizden biri de grup şirketlerimizden Zorluteks bünyesinde geliştirdiğimiz Temiz Üretim Yazılımı. Bu yazılım ile üretim makinalarının takibini anlık olarak yapabiliyor, kaçak ve kayıpları erkenden tespit edebiliyoruz. Girişimimizin güzel bir sonucu olarak 1 kg pamuklu kumaş için kullandığımız su miktarını 120 litreden 80 litreye kadar düşürdük. Önümüzdeki süreçlerde projeyi bir adım öteye taşıyarak harcadığımız suyu 70 litreye düşürmeyi planlıyoruz.
Atılımlarımız bu kadar da değil. Korteks altında hayata geçirdiğimiz Su Verimliliği Projesi ile atık sularının değerlendirilmesini sağlayan özel bir arıtma tesisi tasarladık. Tesisimizde 4 bin 500 hanenin yıllık kullanımına karşılık gelecek miktarda su tasarrufu sağladık. Bu çalışmayla T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2018 Verimlilik Projeleri yarışmasının Büyük İşletmeler Sürdürülebilir Üretim kategorisinde birincilik ödülü kazandık.
Su tasarrufu şimdiye kadar olduğu gibi önümüzdeki süreçte de öncelikli hedeflerimiz arasında bulunuyor. Bu amaçla Akıllı Hayat 2030 vizyonumuz doğrultusunda 2030'a kadar kullanılan suyun %50'sini geri kazanmayı hedefliyoruz. Çünkü biliyoruz ki ancak su kaynaklarımızı korumayı başarabilirsek gelecekte bir yaşamdan söz edebiliriz.
