Kadın Emeği Görülmüyor, Tükenmişlik Vakaları Artıyor

Kadınların iş dünyasındaki emekleri neden ‘görünmez’ kalıyor? Kadınların erkek meslektaşlarına göre daha fazla tükenmişlik sendromu ile karşılaşmasının sebepleri neler? Cinsiyet eşitliği giderek uzaklaşan bir hayalden mi ibaret?

Eşitsizliğin her yönüyle mücadele ettiğimiz bu çağda Women in the Work Space’in 2021 yılı için hazırladığı rapor, bu konuda hâlâ ne kadar geride kaldığımızı gözler önüne seriyor. Rapor 12 milyon çalışana sahip olan 423 katılımcı kuruluşun bilgilerine ve 65.000’den fazla çalışanın anket sonuçlarına dayanıyor. Yapılan araştırmaya göre kadınların saat başına daha fazla çalışmalarına rağmen ortaya koydukları emek göz ardı ediliyor ve bu durum da tükenmişlik sendromu yaşayan çalışan sayısında artışa sebep oluyor. Peki rapor başka neleri göz önüne seriyor?

Kadınların ‘görünmez’ emeği ve tükenmişlik sendromu

Bugün hepimiz kadınların dünya sahnesindeki yerinin artması ve hatta dünyamız için son derece kritik olan iklim krizi ile mücadelede de etkin rol alması gerektiğinin bilincindeyiz. Peki bu bilinçlilik hali raporlarda karşımıza nasıl çıkıyor? Yapılan araştırmaya göre kadınlar iş dünyasında sık sık şu üç durumla karşı karşıya geliyor:

• Meslektaşlarını desteklemek için yapılan ekstra mesai sürelerinin (akşam saatleri, hafta sonları ve tatiller de dahil olmak üzere) göz ardı edilmesi.
• Kadın çalışanların emeklerinin görülmemesiyle yaşadıkları tükenmişlik sendromunun artış göstermesi.
• İşverenlerin kadınları iş dünyasında görmeyi önemsediklerini belirtmesine rağmen bu hakkın sadece dörtte bir oranında tanınıyor olması.

Yapılan araştırmalar ışığında ortaya çıkan bir bulguya göre şirketler, meslektaşlarına yardım edebilmek için ekstra sorumluluk alan ve buna mesai harcayan kadın çalışanlarının emeklerini görmezden geliyor. Yani ortaya koyulan bu eforu ne kabul ediyorlar ne de takdir gösteriyorlar. Bununla beraber üstlenilen ekstra görevler, iş tanımlarından ‘sıradan bir görev’ olma tehlikesiyle karşı karşıya geliyor. Sizin de anlayacağınız üzere şirketin gelişimine fayda sağlasa da bir türlü görünür kılınamayan bu işler kadınların kariyer yolunda da görünmez bir iz olarak kalma tehdidiyle sarsılıyor. Bunların sonucunda ne mi oluyor?

• Kadınlar, özellikle de lider konumundaki kadınlar, kendisiyle aynı rollerde görev alan erkek meslektaşlarına kıyasla daha fazla kronik stres ve tükenmişlikle baş etmek zorunda kalıyor.
• Bugün çalışan kadınların neredeyse %40’ı iş hayatından çekilmeyi veya yarı zamanlı işlerde çalışmayı düşünüyor.

Pek çok kadının kariyeri, sorumluluk üstlendikleri işlerin görünmezliği karşısında bitme noktasına geliyor. Çünkü bu çalışmaları önemsediğini belirten işverenlerin dörtte birinden daha azı yapılan resmi değerlendirmelerde bu işleri tanıyor. Geri kalanı ise bu çalışmaların resmi bir ‘tanınma’ olmadığı sürece iş yerlerinde gayet kabul edilebilir olduğu görüşünde.

İş dünyasında kadınlar: Liderlik

Araştırma bir diğer yönüyle de ‘dünya sahnesinde daha çok görmeliyiz’ dediğimiz kadınların, henüz iş dünyasında dahi lider rollere getirilmediğini gözler önüne seriyor. Öyle ki lider veya yönetici pozisyonuna terfi eden her 100 erkeğe karşın sadece 86 kadın bu imkâna sahip olabiliyor. 

2021 Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu’na göre ise pandeminin de etkisiyle cinsiyet eşitliğinin bir nesil boyunca ertelendiği tespit edildi. Yani yaklaşık olarak 99,5 yıl ile 135,6 yıllık bir zaman diliminden bahsediyoruz. Bununla beraber kadınların iş dünyasında yakalayabilecekleri fırsatların ve katılım oranının artacağı bir döneme ise yaklaşmak yerine daha çok uzaklaşmış durumdayız. İş dünyasında katılım ve fırsat eşitliğiyle cinsiyet farkının kapatılmasının neredeyse bir 267 yıl daha süreceği düşünülüyor.