Sosyal ve Çevresel Faydanın Anahtarı: Etki Yatırımcılığı

Etki yatırımcılığı ne anlama geliyor? Sosyal ve çevresel fayda için nelere dikkat edilmeli?

Etki yatırımcılığı iş dünyasında adını sık sık duymaya başladığımız bir kavram. Elbette bu bir tesadüf değil. İklim krizi, eşitsizlik, yoksulluk, küresel açlık gibi sorunlar çözüm odaklı yeni yatırım fikirlerini de beraberinde getirdi. Piyasa aktörleri pozitif etki yaratacak projelere giderek daha fazla kaynak ayırıyor. Bugün sosyal ve çevresel fayda sağlamayı amaçlayan işletmelere sermaye aktarımı büyük bir hızla artıyor. 
Peki etki yatırımcılığı özünde neyi ifade ediyor? Neden bu kadar önemli? Etki yatırımlarında nelere dikkat edilmeli? Gelin şimdi bu soruların yanıtlarına birlikte bir göz atalım. 

Etki yatırımcılığı nedir?

Etki yatırımcılığı, sosyal ve çevresel fayda sağlayan işlerin fonlanmasını sağlayan fakat bunu yaparken finansal getiriyi de gözeten bir yatırım türüdür. Mali, sosyal ve çevresel kazancın elde edilmesi için finansın bir araç olarak kullanılması fikrinden doğar. Fayda odaklı şirketlere, ürünlere ve hizmetlere ayrılan sermaye miktarını artırma amacı taşır. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’ndan da bildiğimiz yoksulluk ve açlıkla mücadele, eşitsizliklerin azaltılması, küresel ısınmanın etkilerinin en aza indirilmesi gibi konular etki yatırımlarının merkezinde yer alır.

Neden önemli? Buraya nasıl geldik?

Yatırım dünyasını etkisi altına alan bu yaklaşım elbette yeni değil. Dünyamızı çevreleyen çevresel ve sosyal sorunların artışıyla birlikte ülkeler, şirketler ve toplumlar üzerindeki çözüm baskısı da hız kazandı. Son 10 yılda gerçekleşen Paris İklim Zirvesi, COP 26 gibi küresel toplantılar, AB tarafından ortaya konan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) ve Yeşil Mutabakat Eylem Planı bunun en açık örneği. Bugün sorunların giderilmesinde şirketlere eskiye göre çok daha fazla sorumluluk düşüyor. Bunu idrak eden pek çok lider yatırımlarında fayda odaklı projelere yönelmeye gayret ediyor. Bunlar karbon emisyonlarının azaltılması için temiz enerji kullanımını destekleyen çevresel yatırımlar olabileceği gibi yoksullukla mücadelede hayati öneme sahip altyapı, sağlık, tarım, ulaşım gibi sektörlere uzanan toplumsal yatırımlar da olabiliyor.
Etki yatırımlarının önünü açan bir diğer gelişme de yeni pazar olanakları. Sürdürülebilirlik bugün tüketici beklentileri ve trendlerle uyumlu yeni bir pazar fırsatı olarak karşımıza çıkıyor. Bu aynı zamanda şirketler için yüksek kazanç sağlama potansiyelini de beraberinde getiriyor. Kârlı bir büyüme için düşük riskli ana akım yatırımların artık yetersiz kaldığı açık. Ekonomik büyümeye giden yolda geleneksel, düşük riskli yatırımlar giderek terkediliyor.

Etki yatırımlarında nelere dikkat edilmeli?

• Yoksulluk, gelir adaletsizliği ve iklim değişikliği sorunlara çözüm arayan yatırımlara ağırlık verilmeli.
• Ekonomik büyümenin değerini örten zayıf değişim teorileri yerine belirli ürün veya hizmet çözümlerine odaklanılmalı.
• Yatırımlar piyasa ekosistemindeki veya değer zincirindeki boşlukları dolduracak nitelikte olmalı
• Yatırım koşulları tam ve gerçek zamanlı olarak paylaşılmalı.
• Etkiyi gösterecek kanıtların niteliği ve mahiyeti iyi araştırılmalı.
• Yatırımların kapsamını ve ölçeğini yönetecek kapasiteye sahip büyük ve küresel şirketlerin gücünden yararlanılmalı.
• Sosyal ve çevresel fayda sağlarken ekonomik büyümeyi de gözeten yatırımlar hedeflenmeli.
• Finansal kaynakların israfını önleyen sosyal kazanımlar elde etmeye yönelik fırsatlar değerlendirilmeli.

Bugün gelinen noktada etki yatırımcılığında büyük bir ivme kat edildiği açık. Büyük şirketler sürdürülebilir yatırımlara yöneldikçe bu ekosistem de giderek genişliyor. Doğru yatırımlar yapıldığı takdirde 2030 yılına kadar Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na ulaşılması mümkün görünüyor. Zorlu Holding olarak biz de dünyadaki bu değişime Akıllı Hayat 2030 stratejimizle yanıt veriyor, insan odaklı ekosistem ve yenileyici iş modellerine yatırım yapmaya ağırlık veriyoruz. Çünkü biliyoruz ki bugün yaptığımız yatırımlar daha iyi bir geleceğin anahtarı!