COP26: Kritik Zamanların Kritik İklim Zirvesi

COP26 zirvesi ne anlama geliyor? Dünyanın gözü neden bu zirvede? Neler tartışılacak, nasıl kararlar alınacak?

Aslında ‘Taraflar Konferansı’ (Conference of the Parties) olarak adlandırılabilecek COP zirveleri, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) bünyesinde her yıl gerçekleştiriliyor. Pek bu yılki zirveyi kritik kılan ne? 

Neden önemli?

COP zirveleri iklim kriziyle mücadele yöntemlerinin tartışılması bakımından bir hayli gerekli. Ancak COP26, Paris İklim Anlaşması'nın imzalandığı 2015'ten bu yana kaydedilen gelişmenin de değerlendirileceği ilk zirve olması bakımından ayrı bir öneme sahip.

2015'teki COP21 toplantısından sonra 190'dan fazla ülke Paris İklim Anlaşması'nı imzalamıştı. Bu anlaşma, iklim krizine karşı ne yapmamız gerektiğini belirlemekle kalmamış, şimdiye kadarki en geniş konsensüsü de sağlamıştı. Bu yol haritasına göre; küresel ısınmayı 2°C'nin altına indirmek ve mümkünse 1,5°C ile sınırlamak, bunun için de fosil yakıt kullanımını azaltarak sera gazı emisyonlarını düşürmek gerekiyordu. Ancak her ne kadar hedefi belirlesek de buna nasıl ulaşacağımız sorusu havada kalıyordu. İşte 2015’ten sonraki COP zirveleri bu planı detaylandırıp, atılacak adımları netleştiriyor. Dolayısıyla Paris İklim Anlaşması’nı ‘oyun planı’, COP zirvelerini ise ‘eylem planı’ olarak düşünebiliriz. Yani bu zirve, tüm dünyaya bir ödev listesi çıkaracak. Peki bu listede neler var? COP26’nın gündemi ne olacak?

COP26'da neyi başarmamız gerekiyor?

• Yüzyılın ortasına kadar net sıfır hedefine ulaşmak ve küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlayabilmek. Bu amaç doğrultusunda tüm ülkelerden 2030 yılına kadar emisyon azaltma hedeflerini somutlaştırmaları isteniyor. Bunun için kömürden çıkış sürecini hızlandırmak, ormansızlaşmayı azaltmak, elektrikli araçlara geçişi hızlandırmak ve yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik etmek gerekiyor.
• Toplulukları ve doğal yaşam alanlarını korumak için uyum sağlayabilmek. Küresel ısınmayı ve emisyonları azaltmayı başarsak bile iklim krizini tersine döndürmek mümkün olmayacak ve halihazırda dünyaya verdiğimiz zararın yıkıcı etkileriyle karşılaşmaya devam edeceğiz. Bu nedenle iklim krizinden etkilenen ülkelere, ekosistemlerini koruması ve restore etmesi konusunda yardımcı olmalıyız. Yaşam alanlarını, geçim kaynaklarını ve hatta hayatları korumak için savunma mekanizmaları oluşturmalı, uyarı sistemlerini hayat geçirmeli, altyapı ve tarım uygulamalarını dayanıklı hale getirmeliyiz.
• Gelişmiş ülkelerin, 2020 yılına kadar yılda en az 100 milyar dolarlık iklim finansmanını harekete geçirme sözünü tutması. Küresel net sıfırı güvence altına almak ve iklim hedeflerine ulaşmak için gereken özel ve kamu sektörü finansmanı serbest bırakılmalı. Uluslararası finans kurumları da bu konuda üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli. Bu finansman iklim krizine karşı savunmasız olan ülke ve toplulukların, gelişmekte olan ülkelerin emisyonlarını azaltmalarına ve olumsuz etkilere uyum sağlamalarına yardımcı olacak. 
• Amaçlar için birlikte çalışmak. İklim krizinin zorluklarını aşmak ancak kolektif bir çabayla mümkün olabilir. Bu nedenle Paris Anlaşması’nı işler hale getiren, uygulama esaslarını ortaya koyan dokümana (Paris Rulebook) son şeklini vermeliyiz. Hükümetler, sivil toplum, iş ve akademi dünyası arasındaki iş birliği yoluyla iklim kriziyle mücadeleye yönelik eylemleri hızlandırmalıyız. 

Kısacası COP26, acil küresel iklim eylemi taahhütlerinin verileceği bir zirve olacak. Bilim insanlarının uyardığı üzere, iklim krizine karşı harekete geçmek için beklemeyi göze alamayız. Gezegenimizi korumak, hepimiz için daha yeşil, daha sürdürülebilir bir gelecek sağlamak için birlikte çalışmalıyız.