Riskler Artıyor: İklim Değişikliğinin 7 Şaşırtıcı Etkisi
İklim değişikliğinin etkileri giderek artıyor. Peki en şaşırtıcı etkiler neler? Öğrenmek için tıklayın.
İklim değişikliği, giderek artan etkileriyle hayatımızda değişikliklere sebep oluyor. Bu etkilerden en çok duyduklarımız artan sıcaklıklar, kuraklık ve orman yangınları. Ancak iklim değişikliğinin etkileri bunlarla sınırlı değil. Çünkü doğadaki ufak bir değişiklik, ekosistemin tümüyle etkilenmesine neden olabiliyor. İşte iklim değişikliğinin bazı şaşırtıcı etkileri:
Cinsiyet değiştiren kertenkeleler
İklim değişikliğiyle mücadelenin en önemli başlıklarından olan sıcaklık artışı, sakallı kertenkelelerin cinsiyetlerinde değişikliğe neden oluyor. Sakallı kertenkeleler üzerinde yapılan bir çalışma, yumurtalar erkek kromozomları taşısalar da belirli bir sıcaklığın üzerinde kuluçkalandığında dişi olarak geliştiklerini söylüyor. Buna göre 32 derecenin üzerindeki sıcaklıklar, sakallı kertenkele türü için hayli tehlikeli. Çünkü sıcaklıklar arttıkça erkeklerin azalması dolayısıyla da türün yok olması ihtimali var.
Küçülen keçiler
Durham Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre iklim değişikliği, keçilerin küçülmesine yol açıyor. İtalyan Alpleri’nde yaşayan keçileri gözlemleyen bilim insanları, boyutlarının son 40 yılda %25 oranında küçüldüğünü tespit etti. Nasıl mı? Yükselen sıcaklıklar, keçilerin daha az hareket etmesine neden oluyor. Yemek aramak için dolaşması gereken bu canlılar, onun yerine serin alanlarda dinlenmeyi tercih ediyor. Çünkü yemek aramak, fiziksel aktiviteyi dolayısıyla da vücut sıcaklıklarını artırabilir. İşte yüksek sıcaklıklara karşı gelişen bu davranış, hareketsiz kalan keçilerin zaman içerisinde zayıflayarak küçülmesine yol açıyor. Ancak soğuk kış ayları, yağ oranı düşen keçiler için bir dezavantaja da dönüşebilir.
Artan alerjiler
Sıcaklık değişiklikleri, bitkilerin büyüme hızına etki ediyor. Endişeli Bilim İnsanları Derneği’nin yaptığı araştırma, daha yüksek sıcaklıklara uygun olan yabani bitkilerin erken olgunlaşarak polen yayabildiğini belirtiyor. Bu durumda polen alerjisinin daha erken başlayıp daha uzun sürmesi mümkün. Ancak yalnızca bu kadar değil. Yabani bitki türlerinin yaşam alanlarımızda büyümesi ve çoğalması, tanımadığımız yeni alerjilere neden olabilir. Kaldı ki bitkilerin büyümesini etkileyen yalnızca sıcaklık artışı değil. Bu artışa neden olan karbon da pay sahibi. Atmosferdeki karbon miktarının azalması, iklim değişikliğiyle mücadelede olduğu kadar alerjilerin azaltılmasında da başarının anahtarlarından biri.
Antarktika’yı keşfeden kral yengeçler
Kral yengeçler, Antarktika dışındaki tüm denizlerin tabanında yaşarlar. Oraya gitmemelerinin sebebi ise suyun soğuk oluşuydu. Ancak iklim değişikliğiyle işler biraz değişti. Araştırmalar, artan sıcaklıklarla ısınan suların, kral yengeçleri bu alanlara doğru çektiğini gösteriyor. Uzun yıllardır Antarktika’nın soğuk sularında yaşayan canlılar ise böyle bir yırtıcıya karşı hazırlıklı değil. Bu durum, ekosistemde önemli değişikliklere neden olabilir.
Bozulan mumyalar
Mumyalar, binlerce yıl boyunca bozulmayan yapılara sahiptir. Ancak iklim değişikliği, mumyalarda da bozulmalara sebep oluyor. Mısır’dakilerden en az iki bin yıl daha eski olduğu bilinen Şili ve Peru kıyılarındaki mumyalar, son yıllarda çeşitli farklılaşmalara maruz kalıyor. Bunun nedenini öğrenmeye çalışan Harvard Üniversitesi’nden araştırmacılar, olayı havadaki nem oranının artmasına bağlıyor. Oranın değişmesi, mikrobiyolojik faaliyetleri tetikleyerek mumyalarda bozulmaya sebep oluyor. Bu da arkeolojik mirasımızın zarar görmesi anlamına geliyor.
Daha sık düşen yıldırımlar
İklim değişikliği, yıldırımların artmasına neden olabilir mi? Kaliforniya Üniversitesi’nden araştırmacılar bu soruya evet diyor. Yıldırım dedektörlerinden toplanan verilerle hazırlanan çalışmaya göre, gezegen ısındıkça yıldırımlar daha da artacak. Çünkü yıldırımları oluşturan güçlü akımlar, bulutlarda biriken elektrik yükünden meydana geliyor. Sıcaklık artışıyla atmosferde daha fazla bulutun birikmesi ise yıldırımların daha sık oluşabileceği anlamına geliyor. Çalışmaya göre sıcaklığın her bir santigrat derece yükselmesi, yıldırımların %12 civarında artmasına zemin hazırlayabilir.
Patlayan volkanlar
Leeds Ünivetsitesi’nde yapılan bir araştırma, eriyen buzulların aktif volkanları tetiklediğini ortaya çıkardı. Geçmiş dönemlerdeki hareketleri inceleyen araştırmacılar, iklim soğudukça ve buzullar genişledikçe patlamaların azaldığını gördü. Buna göre buzulların erimesi, dünya üzerindeki basıncı azaltarak daha fazla volkanik patlamaya yol açabilir. Üstelik buz hacminde oluşacak küçük değişiklikler bile volkanik aktiviteyi tetiklemeye yeterli olabiliyor.